Εχθροί της καλλιέργειας της τομάτας

Ενδεικτικές μυκητολογικές ασθένειες

α.Περονόσπορος (Phytophthora infestans).
Εκδηλώνεται σε ιδιαίτερα υγρές και βροχερές κλιματικές συνθήκες.Προσβάλλει όλο το υπέργειο μέρος του φυτού και ευνοείται από την αυξημένη υγρασία, το χαμηλό φωτισμό και από τις νυχτερινές θερμοκρασίες των 10-13 οC και τις ημερήσιες 20-23 οC. Εκδηλώνεται στα φύλλα σαν ακανόνιστες κηλίδες, αποκαλούμενες «λαδιές», στα στελέχη επιμήκεις καφέ σκούρες γραμμώσεις και σε καρπούς με ακανόνιστες κηλίδες λαδοπράσινου χρώματος, οι οποίες μπορούν στη συνέχεια να αναπτύξουν μια λευκή μούχλα.

β.Σεπτoρίωση (Septoria lycopersici). Παρουσιάζεται τους πρώτους καλοκαιρινούς μήνες, με θερμοκρασίες γύρω στους 25 οC και ευνοείται από την αυξημένη υγρασία. Εκδηλώνεται κυρίως στα πιο παλιά φύλλα με στρογγυλές γκρι, μαύρες ήκαφέ νεκρωτικές κηλίδες.

γ.Αλτερναρίωση (Alternaria spp.) Εκδηλώνεται σε θερμοκρασίες μεταξύ 22- 33 οC, σε συνδιασμό με υψηλά ποσοστά υγρασίας. Προσβάλλει όλο το υπέργειο μέρος του φυτού. Στους ώριμους καρπούς ξεχωρίζουν ζημιές όπως σχισίματα, εγκαύματα ή τη χαρακτηριστική σήψη κορυφής ( μάυρες κηλίδες που περιβάλλονται πολλές φορές και από αποχρωματισμένη σάρκα, χρώματος κίτρινου και καλύπτονται από μαύρη βελούδινη μούχλα). Στα υπόλοιπα μέρη του φυτού παρατηρούμε νεκρωτικές σκούρες κηλίδες και σε προχωρημένο στάδιο, μάρανση των προσβεβλημένων μερών του φυτού.

δ.Ανθράκωση (Colletotrichum spp.). Προσβάλλει κυρίως τους ώριμους καρπούς. Παρατηρούμε αρχικά μικρές λευκωπές κηλίδες που, μετά βαθαίνουν και έχουν υδαρή μορφή και χρώμα καφέ.

ε.Φαιά Σήψη (Botrytis cinerea). Προσβάλλει όλο το υπέργειο μέρος του φυτού και προκαλεί  νεκρώσεις διαφορετικού μεγέθους , που σταδιακά καλύπτονται από μια γκρίζα μούχλα. Στους ώριμους καρπούς παρατηρούμε αρχικά ακανόνιστες σκούρες-βιολετί κηλίδες και
έπειται αναπτύσσεται γκρίζα μούχλα.

ζ.Κλαδοσπορίωση (Cladosporium fulvum). H ασθένεια αφορά κυρίως τα φύλλα αλλά και τα άνθη, τα στελέχη, αλλά και τους μίσχους. Δημιουργούνται αποχρωματισμένες ή κιτρινωπές περιοχές, οι οποίες γρήγορα νεκρώνονται προκαλώντας καρούλιασμακαι ξήρανση.

στ.Ωίδιο (Eryshiphae sp.). Aφορά όλα τα πράσινα μέρη του φυτού. Στα φύλλα παρατηρούμε άσπρες κηλίδες, που οδηγούν σταδιακά σε κιτρίνισμα, συστροφή  και ξήρανση. Διακόπτεται η ανάπτυξη του φυτού. 

Ενδεικτικοί ζωικοί εχθροί

α.Θρίπες (Thrips tabaci κ.α.). Μικρό έντομο που προκαλεί νεκρωτικές περιοχές στα φύλλα, τα οποία μπορεί να ξεραθούν και τελείως, τραύματα στα άνθη και φελλοποιήσεις/παραμορφώσεις στους καρπούς.

β.Αλευρώδεις (Βemicia tabaci κ.α.). Σαν μικρές πεταλουδίτσες κάτασπρου χρώματος τρέφονται στα φύλλα και αφήνουν μελιτώδη εκκρίματα.

γ.Αφίδες (μελίγκρες). Απομυζούν τους χυμούς των φύλλων και τα συναντούμε κυρίως στην κάτω επιφάνεια τους. Αφήνουν
μελιτώδη εκκρίματα.

δ.Λιριόμυζες.Δημιουργούν χαρακτηριστικές στοές υπόλευκες στα φύλλα και προκαλούν φυλλόπτωση.

ε.Κάμπιες. Τρώνε τα φύλλα και τους νεαρούς βλαστούς και στους καρπούς ανοίγους στοές.

ζ.Τετράνυχος. Δημιουργούν χαραστηριστικό ιστό αράχνης, απομυζούν τα φύλλα με συνέπεια να κιτρινίζουν και να πέφτουν.

Το σημαντικότερο είναι ότι οι ζωικοί εχθροί είναι φορείς ιών και βακτηρίων και επειδή μολύνουν περαιτέρω τα φυτά μας
θα πρέπει άμεσα να αντιμετωπίζονται.

Περιπτώσεις όπου παρατηρούμε διάφορες αλλοιώσεις και δεν οφείλονται σε κάποια ασθένεια

α.Ξηρή κορυφή. Παρατηρούμε στο πάνω μέρος του καρπού εκεί που συνδέεται με τον κάλυκα μια μαύρη κηλίδα. Μπορεί να
οφείλεται στο ακατάλληλο πότισμα, σε έλλεψη θρεπτικών συστατικών όπως ιχνοστοιχεία και ασβέστιο.

β.Μούρη του γάτου. Παρατηρούμε παραμορφωμένους καρπούς, ουλές και δυσμορφίες. Έχει να κάνει με πτώσεις απότομες τις θερμοκρασίας την εποχή της ανθοφορίας των φυτών ή εσφαλμένη χρήση ορμονών στα φυτά.

γ.Κίτρινος λαιμός. Οι καρποί αποκτούν κατά το τελικό στάδιο της ωρίμανσης τους μια σταθερά κίτρινη απόχρωση. Προκαλείται από απότομες αλλαγές στη θερμοκρασία ή ανεπαρκή λίπανση.

δ.Ηλιοεγκαύματα. Παρατηρούμε αρχικά αποχρωματισμό στην επιφάνεια του καρπού και στη συνέχεια , τοπικά μαλακώνει ο
ιστός και έτσι γίνεται ευπαθής στους μύκητες.

ε.Σχισίματα ή ρωγμές. Προκαλούνται από άστατο πότισμα.

ζ.Καρούλιασμα φύλλων. Προκαλείται από έλλειψη υγρασίας και παρατηρείται στις πολύ υψηλές θερμοκρασίες.

στ.Ανθόρροια. Όταν παρατηρούμε να πέφτουν τα άνθη στις τοματιές μας, πιθανό είναι να οφείλεται σε έντονες αλλαγές στη θερμοκρασία, άστατο πότισμα, υπερβολική λίπανση σε άζωτο ή εσφαλμένη χρήση φυτοφαρμάκων.